Polen grijpt steeds harder in tegen demonstranten
De Poolse autoriteiten treden hardhandig op tegen vreedzame demonstranten. Sinds 2016 hebben duizenden mensen vreedzaam gedemonstreerd tegen nieuwe wetgeving die vrouwenrechten en de onafhankelijke rechtspraak in gevaar brengt. Zij werden gevolgd, lastiggevallen en vervolgd om nieuwe demonstraties te voorkomen. Dit blijkt uit het Amnesty-rapport Poland: On the streets to defend human rights dat Amnesty vandaag publiceert.
In juli 2017 gingen duizenden Polen in meer dan vijftig steden de straat op om te protesteren tegen voorstellen van de regering die de onafhankelijkheid van de rechtspraak bedreigen. De Poolse overheid trof allerlei politiemaatregelen om demonstranten tegen te houden. Amnesty concludeert dat de Poolse autoriteiten het recht op vrije meningsuiting en vergadering op grove wijze hebben geschonden
Intimidatie en vervolging
Zo plaatste de politie een metalen hek bij de parlementaire gebouwen om de demonstranten ver uit het zicht te houden. Honderden politieagenten patrouilleerden dagelijks in het gebied rondom het parlement. Tijdens de demonstraties omsingelden en intimideerden zij demonstranten, zowel verbaal als fysiek.
Behalve het lastigvallen van demonstranten, werden nieuwe wetten ingevoerd die het recht op vergadering inperkten. In december 2016 nam het Poolse parlement een wet aan die voorrang geeft aan ‘cyclische demonstraties’, dat wil zeggen demonstraties die door dezelfde mensen op dezelfde locaties een paar keer per jaar worden georganiseerd. In de loop van 2017 kwam dat erop neer dat alleen de maandelijkse pro-overheidsmars toestemming kreeg. Daarin wordt de vliegramp van 2010 waarbij de toenmalige president Lech Kaczyński en 95 anderen in omkwamen, herdacht. Andere verzoeken voor demonstraties kregen omwille van deze wet geen toestemming.
Ondanks het verbod op alternatieve demonstraties, bleven mensen deze organiseren. Tientallen demonstranten werden daarop vervolgd voor kleine overtredingen, zoals ‘inmenging met een legale demonstratie’ of ‘kwaadaardige inmenging met een religieuze handeling’. De overheid beschouwt de maandelijkse toegestane mars als een religieuze processie.
Demonstranten worden ook in de gaten gehouden, onder andere door ze te volgen en hen thuis te bezoeken. Velen van hen zijn aangeklaagd en worden vervolgd.
Nieuwe demonstraties
Nadat de Poolse president Duda afgelopen juli zijn veto uitsprak tegen de wetten die de rechterlijke macht zouden inperken, kwam hij eind september met nieuwe wetsvoorstellen. Deze staan inmiddels gepland op de parlementaire agenda. Aangezien ze geen aanzienlijke verbetering zijn van de eerdere wetsvoorstellen, kunnen nieuwe demonstraties weer elk moment beginnen.
Amnesty roept de Poolse autoriteiten op onmiddellijk het recht op vrije meningsuiting en vergadering te respecteren. Onder andere door vreedzame demonstraties mogelijk te maken in plaats van in te perken. Ook moeten de aanklachten tegen de mensen die zijn opgepakt omdat ze demonstreerden worden ingetrokken.
