Nieuwe secretaris-generaal Amnesty: ‘Groter, gedurfder en meer inclusief’

De nieuwe secretaris-generaal van Amnesty International, Kumi Naidoo, zet zijn visie uiteen voor de richting die de organisatie moet inslaan. De mensenrechtenbeweging moet groter, gedurfder en meer inclusief zijn om de uitdagingen waar mensen nu voor staan het hoofd te kunnen bieden.

‘De complexe problemen in de wereld kunnen alleen worden aangepakt als we loskomen van het oude idee dat mensenrechten alleen met sommige vormen van onrechtvaardigheid te maken hebben en niet met andere. De patronen van onderdrukking zijn met elkaar verbonden’, zegt Kumi Naidoo.

Kumi Naidoo: zijn leven lang activist

Kumi Naidoo (1965, Durban, Zuid-Afrika) voert al zijn hele leven campagne voor sociale gerechtigheid. Op zijn vijftiende organiseerde hij zijn eerste demonstratie tegen apartheid, waarna hij van school werd gestuurd. Toen hij 21 jaar was, werd hij beschuldigd van het overtreden van de regels van de noodtoestand en dook hij onder. Hij ging in Groot-Brittannië in ballingschap leven. Toen Nelson Mandela in 1990 werd vrijgelaten, keerde Naidoo terug naar Zuid-Afrika en zette hij zich in voor het ANC. Hij richtte zich op educatie, en organiseerde alfabetiseringscampagnes voor volwassenen en acties om gemeenschappen te versterken van wie de rechten systematisch waren ontnomen.

Later werkte hij als directeur bij Greenpeace International en was hij medeoprichter en interim-voorzitter van de pan-Afrikaanse organisatie Africans Rising for justice, peace and dignity. De groep smeedt verbanden tussen vakbonden, godsdienst en het maatschappelijk middenveld.

Mensenrechten zijn met elkaar verbonden

‘Je kunt niet over klimaatverandering spreken zonder te erkennen dat het ook te maken heeft met ongelijkheid en ras; je kunt seksuele discriminatie niet aankaarten zonder te erkennen dat het verbonden is met de economische uitsluiting van vrouwen; en je kunt niet negeren dat burgerlijke en politieke rechten vaak onderdrukt worden als mensen proberen economische gerechtigheid te eisen’, zegt Naidoo.

‘Amnesty International heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat we in een van de meest verdeelde periodes in de moderne geschiedenis leven. Vooraanstaande leiders bieden, verblind door haat en angst, een nachtmerrieachtige visie op de samenleving. Alleen als we samenkomen op basis van de waarden die ons verenigen, zoals mensenrechten, kunnen we dit probleem overwinnen’, zegt Kumi Naidoo.

Meer inclusiviteit

‘Ik wil een mensenrechtenbeweging opbouwen die meer inclusief is. We moeten opnieuw definiëren wat het betekent om in 2018 kampioen mensenrechten te zijn. Een activist kan uit elke hoek van de maatschappij komen – een vakbond, school, religieuze groep, regering of het bedrijfsleven.’

Jonge rolmodellen

‘Ik wil vooral jonge mensen laten weten dat we met name hen nodig hebben en dat zij ons moeten uitdagen om het beter te doen. Het is mijn vaste overtuiging dat jonge mensen niet de leiders van morgen zijn, maar de leiders die we nu nodig hebben.’

‘De Ahed Tamimis [Palestijnse activist], de Elin Erssons [Zweedse die uitzetting van een Afghaanse vluchteling voorkwam door te verhinderen dat het vliegtuig opsteeg], de Sibongile Ndashes [Zuid-Afrikaanse mensenrechtenadvocaat] en ieder ander die niet terugschrikt voor burgerlijke ongehoorzaamheid of om voor naïef of idealistisch uitgemaakt te worden, zijn de moedige rolmodellen die we nu nodig hebben.’

‘Amnesty International baseert zich op het idee dat mensen, ongeacht waar zij zijn of wie zij zijn, onrechtvaardigheid persoonlijk opvatten. En het is keer op keer bewezen dat wanneer vreemden samenkomen om te strijden voor mensen die ze nooit hebben ontmoet, verandering mogelijk is. Meer dan ooit moeten mensen samenkomen en opstaan tegen onderdrukkers’, zegt Kumi Naidoo.

Aan de vooravond van zijn nieuwe functie bij Amnesty bezocht Naidoo de school waar hij was weggestuurd en sprak de leerlingen toe: ‘Accepteer het niet als mensen zeggen dat jouw stem er niet toe doet, wacht niet tot morgen om het heft in handen te nemen, want als je wacht dan is er geen morgen. En onthoud dat dienstbaarheid aan de mensheid je het grootste geluk brengt.’