Dag van de Persvrijheid: Journalisten wereldwijd monddood gemaakt

Journalistiek bedrijven is geen misdaad. Toch worden wereldwijd journalisten lastiggevallen, bedreigd, opgesloten, gemarteld en vermoord, simpelweg vanwege de kritische verhalen die ze schrijven. Vandaag, op de Dag van de Persvrijheid, lichten we negen zaken uit van journalisten die het slachtoffer werden van genadeloze repressie.

  1. Shawkan, Egypte

De Egyptische fotojournalist Mahmoud Abu Zeid, ook wel bekend als ‘Shawkan’, zit al bijna drie jaar vast. Hij fotografeerde hoe de Egyptische veiligheidstroepen een vreedzaam protest in Caïro met hard geweld uiteendreef. Hierbij kwamen meer dan 600 demonstranten om het leven. Hij kan voor een reeks verzonnen aanklachten de doodstraf krijgen. Shawkan is een van de ten minste twintig journalisten die in Egypte vastzitten, aldus cijfers van het Egyptische Perssyndicaat.

  1. Baba Wame, Rodrigue Tongue en Félix Ebolé Bola, Cameroon

De journalisten Baba Wame, Rodrigue Tongue en Félix Ebolé Bola kunnen een levenslange celstraf krijgen omdat ze weigeren hun bronnen te onthullen. Ze onderzochten de mogelijke samenwerking tussen veiligheidstroepen en een gewapende groepering uit de Centraal-Afrikaanse Republiek. Deze gewapende groepering zouden een dorp in het oosten van Kameroen hebben aangevallen.

Volgens de autoriteiten brengt het verzwijgen van bronnen en het onthouden van andere informatie de nationale veiligheid in gevaar. De drie ontkennen dat ze iets hebben ontdekt dat de veiligheid ondermijnt en zeggen dat ze alleen hun bronnen willen beschermen. Het recht van journalisten om dit te doen is een belangrijk onderdeel van de vrijheid van meningsuiting.

  1. Druklo, China

Druklo (pseudoniem Shokjang), een jonge Tibetaanse schrijver en blogger die bekend staat om zijn kritiek op de Chinese regering, kreeg een celstraf van drie jaar. Na een oneerlijk proces waarbij hij niet werd bijgestaan door een advocaat, werd hij veroordeeld wegens het ‘aanzetten tot separatisme’. Volgens Druklo hangt zijn veroordeling samen met online berichten die hij publiceerde over de vrijheid van religie en de Dalai Lama en voor het bezitten van een verboden boek.

Het is de tweede keer dat de Chinese autoriteiten het op Druklo hebben gemunt. In 2010 werd hij gevangengenomen omdat hij in de redactie zat van een verboden tijdschrift over Tibetaanse protesten.

  1. Khadija Ismayilova, Azerbeidzjan

Khadija Ismayilova is een bekende onderzoeksjournalist die corruptie en mensenrechtenschendingen in Azerbeidzjan aan de kaak stelde. Vlak voordat ze op 5 december 2014 werd opgepakt, publiceerde ze een lijst met politieke gevangenen. En de dag voor haar arrestatie noemde de chef-staf van de president haar ‘het beste voorbeeld’ van journalisten die de regering tegenwerken.

Voordat ze vastzat werd ze meerdere malen bedreigd, lastiggevallen en gechanteerd. Zo kreeg ze videobeelden toegestuurd die in het geheim van haar gemaakt waren tijdens een vrijpartij. Als ze haar werk niet opgaf zouden de beelden openbaar worden gemaakt. Ismayilova deed op dat moment onderzoek naar bouwfraude waarbij de familie van president Aliyev betrokken zou zijn. De autoriteiten probeerden Ismayilova met de video te bewegen om haar onderzoek te staken. Dat gebeurde echter niet. Ze maakte de opname zelf bekend en ging door met haar werk.

In september 2015 is ze na een oneerlijk proces ze veroordeeld op basis van verzonnen aanklachten. Ze zit nu een celstraf uit van zevenenhalf jaar.

  1. Esdras Ndikumana, Burundi

In august 2015 werd Esdras Ndikumama, correspondent voor AFP en Radio France Internationale, gearresteerd toen hij foto’s nam vlak na de moord op een generaal. Volgens Committee to Protect Journalists werd Ndikumama op zijn rug, benen en voetzolen geslagen. Hij is nu in ballingschap.

Afgelopen jaar trad de regering van Burundi hard op tegen journalisten, de politieke oppositie en anderen die kritisch zijn over de heersende politieke partij. Vier onafhankelijke radiostations zijn vernietigd door de politie tijdens een couppoging in mei 2015.

  1. Anabel Flores Salazar, Mexico

De Mexicaanse misdaadverslaggever Anabel Flores Salazar werd in februari 2016 vermoord, nadat ze werd ontvoerd door gewapende mannen. Ze werkte voor een lokale krant in de staat Veracruz.

Het is een hartverscheurend voorbeeld van de gewelddadige realiteit waarmee duizenden journalisten door heel Mexico dagelijks te maken hebben. Mexico is een van de gevaarlijkste landen voor journalisten. Sinds 2010 zijn er alleen al in de staat Veracruz ten minste zeventien journalisten vermoord.

  1. Sedrick de Carvalho en Domigos da Cruz, Angola

Sedrick de Carvalho en Domigos da Cruz zijn twee journalisten die tot respectievelijk vierenhalf en achtenhalf jaar cel zijn veroordeeld. Samen met zeventien vreedzame activisten werden zij gearresteerd tijdens een leesclub waar jonge mensen discussiëren over democratie en vrijheid.

Zij zijn gewetensgevangenen die vastzitten omdat ze hun recht op vrije meningsuiting uitoefenden. Zij zijn het slachtoffer van een regering die iedereen intimideert die hun repressieve beleid in twijfel durft te trekken.

  1. Somyot Prueksakasemsuk, Thailand

In 2011 publiceerde redacteur Somyot Prueksakasemsuk twee artikelen over een fictieve monarch waarin de Thaise koninklijke familie zou zijn beledigd. Hij werd tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld op basis van een wet over majesteitsschennis.

De afgelopen jaren gebruiken de Thaise autoriteiten steeds vaker repressieve wetgeving om kritische geluiden in de kiem te smoren. Somyot en andere gewetensgevangenen moeten onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten.

  1. Can Dündar en Erdem Gül, Turkije

In november 2015 werden twee hoofdredacteuren van de krant Cumhuriyet, Can Dündar en Erdem Gül, aangeklaagd wegens spionage, het onthullen van staatsgeheimen en het helpen van een terroristische organisatie.

De aanklachten kwamen na de publicatie van twee artikelen over wapenleveranties van de Turkse geheime dienst aan een gewapende groep in Syrië.

Toentertijd beweerde Erdoğan, toen nog premier, dat het om vrachtwagens met humanitaire hulp ging. De twee mannen kunnen een levenslange celstraf krijgen.

In Turkije wordt anti-terreurwetgeving vaak gebruikt om kritiek op de regering af te straffen. De zaak van Can Dündar en Erdem Gül is slechts een van velen in het land.