Wapens

Oorlogswapens zijn er in vele vormen en verschijningen. Kan kunstmatige intelligentie ook een oorlogswapen zijn? 

Wapens die geen onderscheid kunnen maken tussen burgers en soldaten, zoals landmijnen en biologische wapens, zijn volgens de regels van het oorlogsrecht verboden. Hoe zit dat met kunstmatige intelligentie (AI) die militair wordt ingezet? Onze tech-journalist Gerard Janssen schrijft over een AI-algoritme dat het Israëlische leger adressen verschaft van Hamasstrijders zodat het leger die huizen kan aanvallen. Niemand snapt precies hoe dat werkt, dus hoe weten we of dit systeem onderscheid maakt tussen een burger en een soldaat? En hoe zit het met de huisgenoten, kinderen, onschuldige burgers?   

Ook verboden volgens het oorlogsrecht: het leveren van (onderdelen van) wapens die gebruikt kunnen worden bij oorlogsmisdaden. Daar maakt Nederland zich mogelijk schuldig aan bij de levering van gevechtsvliegtuigonderdelen aan Israël. Advocaat Liesbeth Zegveld spande namens drie organisaties hierover een kort geding aan tegen de Nederlandse staat – bepaald niet haar eerste. De uitzonderlijk gedreven advocaat, onder meer bekend van de Hawija-zaak, vertelt over haar drijfveren, haar successen, en waarom ze al talloze keren slachtoffers van militair ingrijpen bijstond. Rechtvaardigheid is de rode draad die overal doorheen loopt.  

Maar gerechtigheid draait ook om erkenning. Lisa, een Kosovaarse die eind jaren negentig oorlogsverkrachting overleefde, vertelt hoe ze ondanks de trauma’s een weg naar buiten heeft kunnen vinden: ‘De grootste rechtvaardigheid is als mensen zien en begrijpen wat me is aangedaan.’