Momcilo Perisic

Journalisten, historici en andere Balkankenners vonden Momcilo Perisic al een raadselachtig figuur. Formeel was hij in de jaren 90 de hoogste baas van het Joegoslavische leger, maar naast president Slobodan Milosevic werd hij een machteloos man genoemd. Vorige week sprak de Beroepskamer van het Joegoslavië-tribunaal hem vrij van misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdrijven. In de eerste instantie was hij tot 27 jaar veroordeeld. Dat is me nogal een verschil. Wat zijn de overwegingen van de Beroepskamer?

In eerste instantie hadden de rechters geconcludeerd dat de militair Perisic de Bosnische Serviërs steun had verleend om hun moorddadige plannen te kunnen uitvoeren. Hij wist van ophanden zijnde aanvallen en kon dus weten wat daar de gevolgen van zouden zijn. Hem werd dan ook niet alleen verweten dat hij had geholpen bij de moord op de duizenden burgers van Sarajevo en Srebrenica maar ook dat hij de misdrijven niet had voorkomen. Ik dacht indertijd dat de verantwoordelijkheid van de Servische legertop ten aanzien van de misdrijven in Bosnië met dat eerste vonnis in steen gebeiteld stond.

Dat nu blijkt niet waar te zijn. Althans volgens de Beroepskamer. Deze vindt dat het Servische leger weliswaar steun verleende aan de Bosnische-Serviërs maar dat er onvoldoende bewijs is voor de vooronderstelling dat die steun was gericht op het plegen van misdrijven. Volgens de Beroepskamer waren de rechters er indertijd ten onrechte van uit gegaan dat het Bosnisch-Servische leger een puur criminele organisatie was. Maar het Bosnisch-Servische leger was óók een gewoon leger, stelt de Beroepskamer, en het assisteren bij oorlogsinspanningen is dus op zich geen misdrijf.
Het Servische leger en ook de hoogste baas Perisic gaan daarom vrijuit. De Beroepskamer vindt bovendien dat Perisic in fysiek opzicht te ver verwijderd was van de oorlogsmisdrijven door de Bosnisch-Serviërs. De rechters achten onvoldoende bewijs aanwezig dat er een relatie was tussen het handelen van de verdachte en de misdrijven door de Bosnische Serviërs.

Wat de precieze relatie was tussen de Serviërs en hun Bosnische broeders blijft wat het Joegoslavië-tribunaal betreft onbeantwoord. De rechters zullen zich er waarschijnlijk niet meer over buigen. Over de rol van de man die sinds 2005 in de Scheveningse gevangenis in detentie zat, zullen we pas meer te weten komen als hij zijn memoires publiceert, zo suggereert Balkandeskundige Tim Juddah in zijn boek over de Serviërs. Tot dan blijft Momcilo Perisic grotendeels een raadsel.