Mounir Samuel
© Jitske Schols

‘Ook Nederland kent disproportioneel veel politiegeweld’

Een wetsvoorstel dat het geweldsmandaat voor de politie vergroot ligt nu bij de Eerste Kamer. De politie kan deze macht niet aan, schrijft Mounir Samuel.

Opeens stonden de Nederlandse pleinen vol. Duizenden mensen houden hun vuist gebald in de lucht. De publieke executie van George Floyd bleek de vonk om een wereldwijde protestgolf op te laten laaien. De protesten gaan over politiegeweld, maar ook over de fundamentelere, diepere en grotere zwarte pijn. Namelijk om iedere dag weer geconfronteerd te worden met racisme, uitsluiting, een genegeerde en weggeschreven geschiedenis, seksualisering, criminalisering en gruwelijke karikaturen en stereotypen zoals Blackface en Zwarte Piet. 

Premier Rutte wilde desgevraagd voor het eerst erkennen dat hij begreep dat sommige zwarte mensen Zwarte Piet kwetsend vinden, om twee dagen later met klem te benadrukken dat de slaaf weliswaar ‘kwetsend’ maar niet ‘racistisch’ is. Ook van institutioneel racisme zou volgens de minister-president in Nederland geen sprake zijn.  

Het adagium lijkt: het is natuurlijk allemaal heel erg en gruwelijk, die moordpartijen in de VS, maar wel iets van dáár. Ook dat is een vorm van geschiedvervalsing. Het Amerikaanse politieke bestel en de witte suprematie zijn immers een co-creatie van Nederlandse kolonisten die de nieuwe wereld van zijn oorspronkelijke bewoners ontdeden en totslaafgemaakten naar de plantages versleepten.  

Daarbij worden anno 2020 ook in Nederland veel personen van kleur en/of zwarte mensen door de staat geraakt. Of het nu gaat om vluchtelingen die aan de grenzen van Fort Europa verdrinken, koelbloedig een gewisse dood in worden gestuurd terug in het land van herkomst of simpelweg omkomen in handen van de Nederlandse politie. 

Alleen al dit jaar zijn in Nederland acht mensen in handen van de  politie omgekomen 

Terwijl in tal van steden mensen de straat op gaan om te protesteren tegen politiegeweld in de Verenigde Staten, kent Nederland al jarenlang disproportioneel veel politiegeweld per hoofd van de bevolking. Vaak met dodelijke afloop. 

Volgens cijfers van Controle Alt Delete, dat onderzoek doet naar etnisch profileren, zijn sinds 1 januari 2016 al 41 mensen onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse politie omgekomen. De helft van hen had een niet-Westerse achtergrond. In géén van de gevallen ging het Openbaar Ministerie over tot vervolging van de desbetreffende agenten. Alleen in de eerste helft van 2020 zijn al acht mensen in handen van de politie omgekomen. 

Op dit moment ligt een wetsvoorstel bij de Eerste Kamer ter beoordeling dat het geweldsmandaat voor de politie aanzienlijk vergroot. 

Organisaties als Controle Alt Delete, Amnesty Nederland en de Nederlandse Orde van Advocaten waarschuwen al sinds de zomer van 2018 tegen deze verruiming. Deze verruiming maakt gebruik van pepperspray en de taser straks bij iedere vorm van verzet generiek toelaatbaar, of het nu een overval of wildplassen betreft – het biedt zelfs ruimte aan rubberen kogels. Ja, die kogels waarbij zoveel demonstranten wereldwijd door de jaren heen een oog verloren. 

Zolang de Nederlandse politie geen eerlijke representatie van de bevolking kent, niet in staat is een open gesprek te voeren over etnisch profileren en intern racisme, zichtbaar en duidelijk met dubbele maten meet en niet tot kritische zelfreflectie en vervolging in staat is, kan het deze macht en geweldsmiddelen niet aan en zouden we daar de straat voor op moeten gaan.