Verschillende waarheden
De nadruk ligt op Amerikaans-Europese samenwerking. Tegenstanders van de conferentie beweren dat deze vooral de interesses van de wapenindustrie dient. Inderdaad‚ zoals het World Economic Forum in Davos voornamelijk over de economie gaat‚ zo gaat deze conferentie voornamelijk over defensie.
München heeft twee luxueuze hotels: Bayerischer Hof en Vier Jahreszeiten. Volgens de inwoner van die stad ga je naar de Vier Jahreszeiten met je vrouw en naar de Bayerischer Hof met je minnares. Toepasselijk dat de Security Conference plaatsvindt in de Bayerischer Hof‚ dat voor de gelegenheid is veranderd in een vesting. Men wil voorkomen dat de machtigen der aarde door een bomaanslag in één klap worden weggevaagd. Tegelijkertijd maken de draconische veiligheidsmaatregelen duidelijk hoezeer wij paranoia geaccepteerd hebben.
Wat mij deze conferentie leerde – behalve dat de machtigen der aarde ook in 2014 bestaan uit blanke mannen – was dat het bedrijven van politiek neerkomt op het vertellen van verschillende verhalen over één en hetzelfde onderwerp. Zo noemde Lakhdar Brahimi‚ de speciale afgezant van de Verenigde Naties voor Syrië‚ de vredesconferentie in Zwitserland een mislukking. En hij noemde het tragisch dat het niet eens was gelukt om het eens te worden over de noodzakelijke humanitaire hulp. Daarentegen verklaarde de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov dat de conferentie een succes was.
Iets soortgelijks deed zich voor met betrekking tot Oekraïne. John Kerry‚ minister van Buitenlandse Zaken van de VS‚ omschreef de demonstranten in Kiev als burgers die hun vrijheid kwamen opeisen. Lavrov daarentegen noemde de demonstranten antisemieten‚ fascisten en onruststokers‚ die door geen enkel land zouden worden geaccepteerd. In het eerste geval is het duidelijk. Het is moeilijk vol te houden dat de vredesconferentie eind januari in Zwitserland een succes was. Maar wat Oekraïne betreft‚ ligt het al ingewikkelder. Een gedeelte van de demonstranten is inderdaad ultranationalistisch en heeft fascistische trekjes. Of dat de legitimiteit van de eisen van de demonstranten ondermijnt‚ is onduidelijk. Ook heeft Lavrov niet ongelijk als hij beweert dat geen enkele staat gewelddadig protest tegen de staat accepteert. Denk aan hoe Nederland is omgesprongen met de waxinelichthoudergooier. Die omgang vergroot het vertrouwen in de Nederlandse justitie niet.
Conflicten in de wereld ontstaan en worden verdiept door concurrerende en tegenstrijdige verhalen over dezelfde werkelijkheid. Zeker voor slachtoffers van onrecht en geweld is het begrijpelijkerwijs moeilijk afstand te doen van hun verhaal. Toch lijkt me relativering van het eigen verhaal een voorwaarde voor succesvolle conflictoplossing. Maar zelfs in democratieën zijn kiezers zo verknocht aan hun eigen overtuigingen dat ze die voor geen goud willen inruilen. Een al te monogame relatie met de eigen overtuiging zorgt voor stagnatie en prolongatie van geweld.
