Verscheidenheid – column van Eduard Nazarski
In Vader Thijm, Michel van der Plas’ biografie van de katholieke denker Alberdingk Thijm, vond ik in het hoofdstuk ‘Wat stormt het in ons vaderland’ dit citaat uit een tijdschriftartikel uit 1853:
‘Onze Roomsche landgenooten zijn geene Nederlanders (…) en daarom is de Protestant genoodzaakt met alle kracht dien vijand te bestrijden, die zijne vrijheid van geweten belaagt.’
Het was dus niet zo best gesteld met de integratie van religieuze groepen toentertijd, zacht gezegd. Zoals het ook nu nog vaak een probleem lijkt, al gaat het om andere geloven en groepen. Leren we eigenlijk van de geschiedenis?
Diversiteit hoeft dus niet alleen maar goed te zijn. Ze is wel simpelweg een feit
Het rapport De nieuwe verscheidenheid, dat de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onlangs uitbracht, heeft de grote verdienste dat het over veel meer gaat dan de zwart-wit-tegenstelling. Letterlijk ook: Nederland wordt steeds diverser. Met grote groepen niet alleen van Indonesische, Surinaamse, Antilliaanse, Turkse en Marokkaanse afkomst, maar ook uit Afghanistan, Polen, Syrië, Eritrea, Iran en zo meer. ‘Integratie moet van twee kanten komen’, hoor je vaak; ik zei het zelf ook. Het WRR-onderzoek maakt duidelijk dat er veel meer dan twee kanten zijn.
Het rapport is niet zomaar een pure lofzang op de verscheidenheid. Bijvoorbeeld: het constateert dat er gemiddeld iets meer criminaliteit is en iets minder economische groei in gemeenten die uitgesproken divers zijn. En een grote mate van diversiteit houdt verband met een gevoel van minder samenhang. Diversiteit hoeft dus niet alleen maar goed te zijn. Ze is wel simpelweg een feit.
Hoe gaan we daarmee om? De godsdiensttwisten van anderhalve eeuw geleden herinneren wij ons nauwelijks meer. Bij de Anton de Kom-lezing schetste tv-maker Rocky Tuhuteru een indringend beeld van de wijze waarop Molukkers hier ‘ontvangen’ werden. Met alarmerende statistieken in de jaren tachtig: criminaliteit, werkloosheid, drugs. En nu zijn ze, met behoud van eigen traditie en geschiedenis, een deel van Nederland. Het kan dus wel, samenleven in verscheidenheid. Het vereist van alle kanten respect voor de menselijke waardigheid en de rechten van anderen.
