Riwal en Pizzarotti
Stel je bent een Nederlands bedrijf en je wordt door de Israëlische overheid gevraagd mee te werken aan de bouw van De Muur die in 2004 door het Internationaal Gerechtshof werd aangemerkt als schending van het Internationale Humanitaire Recht. Wat doe je? Niet doen. Je kan als oorlogsmisdadiger worden aangeklaagd door ons eigen Openbaar Ministerie.
De Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al-Haq deed in 2010 aangifte tegen het Nederlandse bedrijf Riwal wegens vermeende oorlogsmisdrijven. Aanleiding: het bedrijf hielp mee aan de bouw van de beruchte Muur. Vorige maand besliste het OM geen strafvervolging in te stellen. Niet omdat men vond dat er geen misdrijven waren gepleegd. Daartoe zou nader onderzoek gedaan moeten worden. Nee, volgens het persbericht van het OM had Riwal zich naar aanleiding van de klacht al teruggetrokken uit het project en daarmee was de kous af.
De onvermoeibare medewerkers van Al-Haq beraden zich inmiddels op een ander project. Deze maand kondigde men aan om vervolging te eisen van het Italiaanse bedrijf Pizzarotti. Dit bedrijf zou in opdracht van Israël werken aan de constructie van een spoorlijn van Tel Aviv naar Jeruzalem dat deels over Palestijns gebied zal lopen. De Palestijnen hebben geen zeggenschap over het project, en dat is op zich al een schending van het oorlogsrecht. Maar ook zal de aanleg van de spoorlijn leiden tot onteigening van (nog meer) Palestijns grondgebied en de vernietiging van een groot aantal Palestijnse huizen. Pizzarotti maakt zich hiermee medeplichtig aan plundering, en dat is schending van het internationale oorlogsrecht, aldus Al-Haq. Men overweegt de gang naar het Internationaal Strafhof.
Voordat het zover is, neemt de organisatie nog wat andere stappen. Italiaanse gemeenten zijn gevraagd te protesteren tegen de plannen van Pizzarotti hetgeen een aantal – waaronder Napels – heeft gedaan en verwacht wordt dat er meer zullen volgen. Signalen van nationale afkeuring zullen Pizzarotti er van weerhouden betrokken te raken bij het illegale project. Daarvan zijn ze bij Al-Haq overtuigd.
Twee mooi staaltjes van creatief omgaan met ons nieuwe internationale strafrecht en geheel gericht op preventie! Petje af voor Al-Haq.
(Verder lezen: Corporate Criminal Responsibility for International Crimes: Exploring Possibilities, van UvA hoogleraar Harmen van der Wilt, in de Chinese Journal of International Law 2013)
