Eduard Nazarski
© Amnesty International / Karen Veldkamp

Ontmoeting

Als Amnesty intensief campagne voert voor een gewetensgevangene‚ dan gaat die persoon steeds meer voor je leven.

Je ziet foto’s‚ leest waarom iemand gevangen is gezet – vaak enorme flauwekulredeneringen van een overheid die een stok moet vinden – bespreekt met collega’s wat je samen met hen kunt doen en je praat met diplomaten en ambtenaren.

In het geval van Arif en Leyla Yunus uit Azerbeidzjan kwam daar nog bij dat hun dochter Dinara in Amsterdam woont. Ze kwam op 10 december 2014 naar onze Schrijfmarathon en bleek een onvermoeibaar pleitbezorger voor haar ouders‚ die gevangenzaten omdat ze opkwamen voor mensenrechten in hun land. Daarna bleef ze het Amnesty-kantoor regelmatig bezoeken om hun situatie te bespreken. Die was zeer zorgelijk toen hun gezondheid door de slechte behandeling in de gevangenis almaar verder achteruitging.

Groot was mijn verrassing toen ik enkele weken geleden hoorde dat Arif en Leyla veilig in Nederland waren aangekomen. En het was een fantastische gewaarwording hen een dag later daadwerkelijk te zien en met hen te praten. Ik kan dat nauwelijks beschrijven: je hebt het idee dat je de personen‚ de omstandigheden‚ de ontwikkelingen in hun zaak door en door kent. Je hebt je hersens gebroken over hoe je hen vrij kunt krijgen‚ verschillende malen actiegevoerd. En dan zijn ze echt vrij en staan ze ineens voor je neus.

Zij is wat kleiner dan ik me had voorgesteld‚ heel elegant gekleed‚ met een mooie‚ ietwat flamboyante hoed; hij is timide‚ lacht soms als zijn vrouw fel uit de hoek komt‚ en brengt dan rustig enkele gedachten naar voren. Ze zijn blij en dankbaar voor alle acties en steun van Amnesty‚ andere organisaties en diplomaten.

Hoewel hun gezondheid te wensen overlaat‚ zitten ze vol plannen en ideeen. Leyla werkt aan een boek‚ Arif praat gepassioneerd over het Europese migratiebeleid en over de situatie op de Kaukasus. Tegelijkertijd laten ze me weten dat er nog wel wat informatie over gewetensgevangenen ontbreekt in de Amnesty-publicaties over Azerbeidzjan. Daar gaan we iets aan doen: ze zullen met onze onderzoeker hun informatie en analyses bespreken.

Ik ben bijzonder onder de indruk van hun veerkracht‚ hun passie voor rechtvaardigheid en hun enorme expertise. Het is voor hen moeilijk te accepteren dat ze niet langer in hun eigen land kunnen wonen en werken. Maar ze zijn een aanwinst voor Nederland. Ik hoop van harte dat ze snel de draad kunnen oppakken en verdergaan met hun strijd voor rechtvaardigheid‚ vrijheid en gelijkheid – in Azerbeidzjan en in andere landen.