Normaal – Hoofdredactioneel van Arend Hulshof

Een dag na de Tweede Kamerverkiezingen concludeerde NRC in het hoofdredactioneel commentaar dat Nederland een ‘overwegend gematigd’ en ‘normaal’ land is gebleven. De verwachte monsterzege van de PVV was immers uitgebleven. En met de winst van het CDA en de VVD is het ‘politieke midden’ volgens de krant de winnaar van de verkiezingen.

Zelf las ik het half februari verschenen rapport van de Orde van Advocaten nog eens na. Vijf vooraanstaande juristen hadden dertien verkiezingsprogramma’s tegen het licht gehouden‚ en kwamen tot de verontrustende conclusie dat vijf partijen (CDA‚ VVD‚ PVV‚ SGP en VNL) daarin maatregelen bepleiten die rechtstreeks in strijd zijn met de rechtsstaat.

Zo is het CDA voor een verbod op buitenlandse financiering van islamitische organisaties‚ terwijl bij andere religieuze instellingen zulke giften wel mogelijk moeten blijven. De SGP gaat een stap verder en vindt dat christenen binnen de rechtsstaat een voorkeurspositie moeten krijgen. De VVD wil internationale mensenrechtenverdragen aanpassen of opzeggen als dat zo uitkomt. En het CDA roept al langer dat het VN-Vluchtelingenverdrag op de schop moet.

Het zijn standpunten die een jaar of wat geleden nog ‘radicaal’ zouden zijn genoemd. Als Wilders echter lang genoeg blijft zeggen dat moslimmigranten Nederland overspoelen‚ krijg je als gevestigde partij kennelijk vanzelf meer speelruimte. Heftige voorstellen klinken dan opeens gematigd.

De vijf partijen die door de Advocatenorde werden bekritiseerd‚ hebben sinds de verkiezingen 75 zetels in de Tweede Kamer. Is de rechtsstaat daarmee in gevaar? Dat moet nog blijken. De PVV staat vooralsnog buitenspel‚ waardoor CDA en VVD niet om D66 heen lijken te kunnen. Die partij scoort – net als GroenLinks en Christen- Unie – aanzienlijk beter in de analyse van de Advocatenorde.

We zijn echter wel erg ver afgegleden als we over deze verkiezingsuitslag al opgelucht zijn. Ooit deed Nederland zijn best mensenrechtenverdragen in het leven te roepen of die te verstevigen. Inmiddels mogen we al blij zijn als Den Haag ze niet afbreekt. Als dat maar niet het nieuwe ‘normaal’ wordt.

Wordt Vervolgd, maandblad over mensenrechten, april 2017