Een wilde fantasie

Mijn voormalige Russische collega R. belde uit Kazachstan. Ooit werkten we samen voor een internationale mensenrechtenorganisatie‚ nu staat ze aan het hoofd van een of ander ranzig staatsapparaat in de hoofdstad Astana. Ze vroeg me of ik een goede Nederlandse advocaat wist die bezwaar kon aantekenen tegen het besluit Rusland te verbieden deel te nemen aan de Paralympische Spelen.

Ik moest even bijkomen van de vraag. R. heeft maar beperkt toegang tot onze vrije westerse pers‚ realiseerde ik me toen. Maar misschien‚ bedacht ik‚ was het idee van haar zo gek nog niet. In mijn verbeelding zag ik voor me hoe de Russen de internationale juridische arena betreden aan de hand van Nederlandse advocaten.

MH17

Om de Russen dan daarná mee te nemen naar Straatsburg‚ waar ze kunnen zien hoe het eraan toegaat bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens – dat Rusland overigens al vele malen heeft veroordeeld. En dan vervolgens samen door te reizen naar Rusland‚ en er namens de nabestaanden van de ramp met de MH17 een klacht in te dienen bij de Russische rechter. (Dat is een noodzakelijke eerste stap wanneer de MH17-nabestaanden hun zaak voor het Europees Hof willen brengen.) Wellicht kunnen ze dan meteen een klacht indienen wegens door Rusland gepleegde oorlogsmisdrijven in Syrië.

Wanhoop

Dit klinkt als een wilde fantasie. Maar die lijkt me in deze tijden van wanhoop over falende internationale diplomatie hard nodig. Goede juristen staan garant voor de best gevoerde rechtszaken‚ ook als ze dubieuze partijen vertegenwoordigen.
De geschiedenis van het Joegoslavië-tribunaal in de jaren negentig heeft ons dat geleerd. Het waren de (westers opgeleide) advocaten van de Servische‚ Kroatische en Bosnische daders die het piepjonge internationale strafrechtssysteem weerbaar maakten door er voortdurend tegenaan te beuken met provocerende juridische argumenten en bezwaren.

Geen effectief duel

Als ik mijn vriendin R. goed begrijp‚ kunnen de Russen zelf geen effectief juridisch duel voeren. Dat klopt met wat een collega op de universiteit me vertelde over de huidige generatie Russische rechtsgeleerden. ‘Brutale schelmen zonder enige intellectuele bagage’‚ noemde hij ze. Hij zal nooit meer een congres in Rusland bezoeken.

Ik zal R. in elk geval wat namen sturen van Nederlandse juristen. Overigens vroeg ze me ook of haar dochter een tijd bij me mocht komen wonen om in Nederland een master journalistiek te volgen. Die zal ik van harte verwelkomen. Dat is dan mijn investering in de toekomst van de Russische dan wel Kazachstaanse rechtsstaat.