De stilte rond Syrië
Als we een patiënt krijgen met nierfalen‚ zegt een arts‚ zien we die voor onze ogen sterven omdat we geen dialyse kunnen geven. Het duurt maanden voordat je sterft van de honger‚ zegt een vrouw‚ maar een granaatscherf kan je in een seconde doden.
Amnesty schreef in november over de belegering en uithongering die in Syrië als oorlogswapen worden ingezet. Door de regeringstroepen‚ soms ook door de gewapende oppositie. Begin januari luidde Amnesty de noodklok toen 529 patiënten van het ziekenhuis in belegerd Oost-Ghouta niet mochten worden geëvacueerd.
Meer dan een half miljoen Syriërs wonen in belegerde gebieden‚ soms al sinds 2012. Bewoners kregen‚ op het moment dat zij de wanhoop nabij waren‚ een ‘verzoeningsaanbod’: massale uittocht. Dergelijk gedwongen vertrek is een misdrijf tegen de menselijkheid. De internationale gemeenschap zwijgt vooral‚ vredesbesprekingen leveren niets op. Eind vorig jaar zei de onderhandelaar van de Verenigde Naties dat het regime in Damascus alles laat mislukken.
Over Syrië zijn er inmiddels tientallen – vaak niet nageleefde – resoluties van de Verenigde Naties
De burgeroorlog in Syrië begon in maart 2011 en duurt dus al bijna zeven jaar. 250 duizend mensen zijn omgekomen‚ 85 duizend mensen zijn ‘vermist’ of ‘verdwenen’. Volgens het Syrisch Netwerk voor Mensenrechten zouden meer dan 13 duizend mensen zijn bezweken onder martelingen of zijn geëxecuteerd. Meer dan 11 miljoen Syriërs zijn van huis en haard verdreven‚ van hen vluchtten bijna 5 miljoen naar de buurlanden. Zo’n 13‚5 miljoen mensen hebben dringend humanitaire hulp nodig.
Over Syrië zijn er inmiddels tientallen – vaak niet nageleefde – resoluties van de Verenigde Naties. De VN eisten sinds 2014 onvoorwaardelijke toegang van humanitaire hulp tot belegerde gebieden. Daar is zo goed als niets van terechtgekomen.
De vrede in Syrië lijkt ver weg. Is er dus niets te doen? Jawel. In december 2016 richtten de VN een databank voor ernstige misdaden in Syrië op. De Nederlandse overheid droeg daaraan 1‚5 miljoen euro bij. De Nederlandse Amnesty-afdeling gaf steun aan het onafhankelijke Syria Legal Network‚ waarin gevluchte Syrische juristen bewijsmateriaal verzamelen en zich laten trainen tot internationaal jurist.
Als de wereld het maar wil horen. Filosofe Désanne van Brederode schreef een pamflet over de inzet voor Syrië: Als stilte steekt. Ze zegt dat filosofie er niet is voor de feelgood-ervaring‚ maar om je te kunnen inleven in het lijden van anderen. Voor wie probeert zich een voorstelling te maken van wat in Syrië gebeurt‚ wordt je stem laten horen een vanzelfsprekendheid.
