Belastingparadijs
Voor het eerst in de geschiedenis zijn er meer landen zonder doodstraf dan met. Vorig jaar kantelde de balans toen Fiji‚ Suriname‚ Madagaskar en Congo-Brazzaville de straf volledig afschaften en de teller op 102 landen kwam te staan.
Een historische ontwikkeling. Zeker als je bedenkt dat in 1977‚ het jaar dat Amnesty voor het eerst een conferentie over de doodstraf hield‚ nog maar zestien landen hem volledig hadden afgeschaft.
Amnesty meldde dit begin april toen ze de jaarlijkse doodstrafcijfers bekendmaakte. Het goede nieuws werd echter overschaduwd door het absolute aantal executies dat de organisatie in 2015 registreerde. Dat waren er 1.634‚ een stijging van 54 procent ten opzichte van 2014. In de 25 jaar ervoor had de organisatie nooit zoveel executies geregistreerd.
Drie landen waren verantwoordelijk voor bijna 90 procent van alle bekende executies in 2015: Iran‚ Pakistan en Saudi-Arabië. Eigenlijk hoort China daarbij‚ dat waarschijnlijk meer executies voltrekt dan alle andere landen bij elkaar. Maar omdat Peking de doodstrafstatistieken angstvallig geheimhoudt‚ dingt het land niet mee in Amnesty’s doodstrafranglijst.
Opvallende daler waren de VS. Vorig jaar werden daar 28 executies voltrokken. Nooit eerder registreerde Amnesty er zo weinig in dit land. Opmerkelijk‚ omdat de antidoodstraflobby in de VS nauwelijks voet aan de grond krijgt.
De belangrijkste reden voor de daling ligt dan ook buiten de VS: sinds 2011 mogen EU-landen geen gif meer leveren voor de dodelijke injecties waarmee executies worden voltrokken. Omdat de VS via andere wegen nauwelijks aan gif kunnen komen‚ overwegen sommige staten alternatieve executiemiddelen (opnieuw) in te voeren‚ zoals de elektrische stoel. Een paar jaar geleden stelde het Amerikaanse congreslid Mike Christian zelfs voor om terdoodveroordeelden ‘voor de leeuwen te gooien’.
Het Amerikaanse bedrijf Mylan Pharmaceuticals leverde tot voor kort nog wél spierverslappers voor executies. Maar ook dat is verleden tijd. Advocaat Bart Stapert diende een klacht in tegen Mylan‚ dat om belastingtechnische redenen op de Amsterdamse Zuidas is gevestigd en zich dus moet houden aan de EU-boycot. De Nederlandse OESO-toezichthouder (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) gaf het bedrijf half april een uitbrander: Mylan moet voortaan voorkomen dat zijn producten bij executies worden gebruikt.
Wie had ooit gedacht dat dankzij belastingparadijs Nederland bedrijven nog eens bij de les zouden worden gehouden als het gaat om mensenrechten?
